Kulup hin Zarzuela

Yana nga adlaw, han ika-9 han Hunyo, kanina nga adlaw, kinmadto ak ha Dorothy Chandler Pavilion ha Los Angeles agod magkita han zarzuela nga Luisa Fernanda. Ginpasundayag ini nga zarzuela kanina han mga a las 2 han kulop. Mga duha ka oras an pasundayag. Ngan ini nga zarzuela, igpapasundayag gihapon dida hit Hunyo 10, Hunyo 12, Hunyo 14, ngan Hunyo 16.

Mayda ak mga rason nga magkita hini nga zarzuela. An syahan nga rason ko, kay hi Plácido Domingo, usa han mga nakanta dinhe nga pasundayag ngan usa man liwat ak han mga fan ni Plácido. An ak ikaduha nga rason amo nga karuyag ak makakita hin Espanyol nga zarzuela. Karuyag ak makakita hin Espanyol nga zarzuela kay ini, usa han mga paagi hin pasundayag nga nasikat diri la ha Espanya ngahaw kondi pati gihapon ha mga lugar nga ginkolonisar hini nga nasod sugad han Pilipinas. Tungod han kasikat han zarzuela, ini nagin usa han mga paagi hin pagpasundayag ha Waraynon nga kultura. Ha Winaray nga yinaknan, it pulong nga zarzuela puyde gihapon igsurat nga sarswela. Kadam-an han mga manunurat ha Winaray sugad kanda Iluminado Lucente ngan Norberto Romuáldez, Sr. nanurat hin mga zarzuela. Hi Romuáldez na la, an iya syahan nga kilalado nga sinurat ha Winaray nga yinaknan amo in usa nga sarswela nga an titulo An Pagtabang ni San Miguel. An akon panuyo han pagkita han Luisa Fernanda, amo an pagkuha hin ideya kon ano gud an Espanyol nga zarzuela agod makakuha ak hin ideya han hini nga forma nga gin-angkon ha Waraynon nga kultura nga sarswela.

¿Ano man iton zarzuela?

Sumala han programa nga akon nakuha, an zarzuela nagtikang han panahon ni Hadi Felipe IV han Espanya. Hi Hadi Felipe naruruyag hin pagpali-aw ha entablado nga diin, upod han yakan nga dialogo, mayda mga karantahay ngan musika. Kon diri hira nakakagawas hin pamiling hin kahayopan nga pamumusilon o pamana-on, mayda nira pasundayag dida ha palasyo. Tungod kay an palasyo ni Felipe ginpalibutan hin mga kabanwa-an hin tunok nga an tawag ha Kinatsila nga yinaknan zarza, dinhe nagtikang an ngaran kuno han zarzuela. An zarzuela (o sarswela) nagin sikat nga paagi hin pagpali-aw nga gindara han mga Espanyol ngadto han mga lugar nga ira ginkolonisar. Ha kaagi han zarzuela, damo nga impluwensya tikang ha iba nga kultura, amo gihapon nga nasiring hira nga it zarzuela, salakot hin mga dirudilain nga mga elemento.

Balik ngadto han pasundayag kanina, gasi ko diri ak makakita hini kay tungod han kasikat ni Domingo, posible nga waray na baligya nga ticket. Pero kanina han aga han pagtawag ko mayda pa man ngay-an mga ticket nga baligya amo nga nakapalit ak hin $68 nga ticket ngan nakakita ak han Luisa Fernanda.

Tungod han trafik ha Los Angeles nag-andam na la ak hin mga 2 ka oras nga reserba amo nga inmulpot ak didto han mga a las 12 han udto. Kinuha ko an ak ticket ngan burubaktas la anay ak katapos hin paniudto. Tinmabok ak ngadto han Walt Disney Concert Hall agod mangita la didto han tindahan hini. Han mga 12:40 binmalik ak ngadto ha Dorothy Chandler Pavillion agod makatambong ak han lecture nga gin-schedule han a la 1 han kulop ugsa han pagpasundayag han zarzuela.